ถ้าคุณเคยมีประสบการณ์การไปกินเลี้ยงในภัตตาคารหรูหรากับกลุ่มเพื่อน เมื่ออาหารน่ากินเริ่มทยอยมาเสิร์ฟถึงโต๊ะ แต่มีเพื่อนบางคนบอกให้คนอื่นๆ ชะงัก ไว้ก่อน เพื่อที่เขาจะได้เอาโทรศัพท์มือถือขึ้นมาถ่ายรูปอาหารในจานหลากหลายมุม จนกระทั่งโพสต์ใส่โซเชียลมีเดียเสร็จ จึงยอมให้เพื่อนๆ ได้ลงมือจัดการอาหาร ตรงหน้าได้

นั่นก็แปลว่าคุณคุ้นเคยกับชาวฟู้ดดี้ และพวกเราทุกคนก็ร่วมอยู่ในยุคสมัยของฟู้ดดี้ด้วยกัน

ในการประชุมทางวิชาการเรื่อง ‘ท่องเที่ยววิถีไทย’ ศ.ดร. มิ่งสรรพ์ ขาวสอาด จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้นำเสนอ ผลการวิจัยเกี่ยวกับเทรนด์พฤติกรรมของนักท่องเที่ยวในระดับ โลก และรูปแบบใหม่ๆ ของการท่องเที่ยวไทย ส่วนหนึ่งได้กล่าวถึง เรื่อง Lifestyle and Experiential Tourism ซึ่งเป็นเทรนด์ที่กำลัง เกิดขึ้นในกลุ่มคนหนุ่มสาวรุ่นใหม่ พวกเขามีความต้องการสินค้า และบริการด้านการท่องเที่ยวที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้น

ไลฟ์สไตล์และประสบการณ์ถูกแปลงให้กลายเป็นสินค้าและบริการ ที่น่าสนใจ แน่นอนว่าตั้งแต่ไหนแต่ไร การท่องเที่ยวก็เป็นส่วนหนึ่งของ ไลฟ์สไตล์ด้วยเช่นกัน เราใช้เวลาว่างจากการทำงานปลีกตัวเองออกจาก กิจวัตรประจำวันอันซ้ำซาก เพื่อออกไปทำกิจกรรมสันทนาการและการ ท่องเที่ยว ค้นประสบการณ์แตกต่าง แปลกใหม่ ผจญภัยโลดโผน และ พิเศษเหนือกว่าวันธรรมดาๆ ในชีวิต

หลังสงครามโลกครั้งที่สอง เศรษฐกิจโลกค่อยๆ ฟื้นฟูกลับมา เมื่อผู้คนเริ่มจับจ่ายใช้สอยมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขยายตัวของภาคธุรกิจที่เติบโต ข้ามชาติออกไปเรื่อยๆ รวมถึงการท่องเที่ยวกลายเป็นกิจกรรมพักผ่อน หย่อนใจที่แพร่หลาย ทำให้ความรู้สึกเกี่ยวกับพรมแดน รัฐ และความเป็นชุมชนของตัวเองได้เปลี่ยนแปลงไป

ในทางหนึ่ง โลกค่อยๆ กลมกลืนเข้า ด้วยกัน จนในที่สุดก็เหมือนจะไร้พรมแดน เมื่อการท่องเที่ยวถูกจัดการโดยภาครัฐ และ ภาคธุรกิจก็ถูกควบคุมโดยบรรษัทข้ามชาติ ขนาดใหญ่ ที่มีแบรนด์ใหญ่ระดับโลก นโยบายของภาครัฐและธุรกิจขนาดใหญ่ มุ่งเน้นการดึงดูดเอาทรัพยากรและผู้คน ในท้องถิ่นออกมาใช้งานในศูนย์กลาง

สภาพสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ เปลี่ยนแปลงไป อย่างรุนแรงจนเลยจุดที่จะหวนคืน นำไปสู่สภาพความเป็น ปกติแบบใหม่ หรือ The New Normal ที่ส่งผลต่อวิถีชีวิต การทำงาน การบริโภค และรูปแบบธุรกิจใหม่ ลองจินตนาการ ถึงผู้คนจำนวนมหาศาล ที่กำลังถูกฟูมฟักและห้อมล้อม ไปด้วยความปกติใหม่พร้อมๆ กัน ทำให้ความคิด จิตใจ และ การใช้ชีวิตเปลี่ยนรูปแบบใหม่ทั้งหมด

พีระมิดและสฟิงซ์ตั้งอยู่ที่โรงแรมลักซอร์ ท่ามกลางสถานบันเทิง เริงรมย์และกาสิโนในเมืองลาสเวกัส

ลำคลองแห่งเวนิสพร้อมบริการเรือกอนโดลา พานักท่องเที่ยวนั่งชมวิว ผ่ากลางโรงแรมเวเนเชี่ยน ที่มาเก๊า

ศูนย์การค้าโหลวหวู่กลางเมืองเซินเจิ้น เป็นแหล่งขายของปลอมและละเมิดลิขสิทธิ์ที่นักท่องเที่ยวจากทั่วโลกอยากไปช้อปปิ้งแบบขำๆ สักครั้งในชีวิต

พื้นที่ชนบทห่างไกลในจังหวัดราชบุรี ถูกปรับแต่งภูมิทัศน์ให้กลายเป็นทุ่งหญ้าไว้เลี้ยงฝูงแกะ ปลูกสร้างอาคารสถานที่ให้คล้ายกับเป็นสวิตเซอร์แลนด์แห่งเมืองไทย

ตลาดน้ำและโฮมสเตย์ที่สวยงามราวกับภาพในโปสต์การ์ด ปกปิดวิถีชีวิตตามปกติจริงๆ ของชาวบ้านในละแวกนั้นจนหมด ฯลฯ 

ถ้าจุดประสงค์ของการออกเดินทางท่องเที่ยว คือการออกจากชีวิตประจำวันที่ซ้ำซากจำเจน่าเบื่อหน่ายกับการทำงานและกิจวัตรเดิมๆ เพื่อแสวงหาประสบการณ์จริง ชีวิตจริง โลกแห่งความจริง

แต่แล้วทำไม? ในโลกยุคปัจจุบัน สถานที่ท่องเที่ยว รวมถึงสินค้า และบริการยอดนิยมสำหรับการท่องเที่ยว กลับไม่ได้อิงอยู่กับความ จริงแท้อีกต่อไปแล้ว 

เราสูญเสียสำนึกเกี่ยวกับเวลา เราเชื่อว่าจะเพิ่มพูนความหมายให้กับชีวิต ได้ด้วยการทำอะไรๆ ให้เร็วขึ้น เพราะไอเดียที่ว่าชีวิตนี้สั้นนัก ดังนั้น เราจึงต้องไปให้เร็ว จะได้เก็บทุกอย่างไว้ จริงๆ แล้วชีวิตนี้ยืนยาวมากพอ แต่ปัญหาคือเราไม่รู้ว่าจะใช้เวลาอย่างฉลาดได้อย่างไร - คาร์โล เปทรินี

เมื่อปี 1986 คาร์โล เปทรินี เริ่มจุดประกายการต่อต้านร้านแมคโดนัลด์ ที่จะไปเปิดร้านสาขาใหม่อยู่แถวๆ บันไดสเปน หรือ Piazza di Spagna ซึ่งเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ และกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวอันเลื่องชื่อในกรุงโรม ประเทศอิตาลี

ในเวลานั้น กระแสเศรษฐกิจโลกกำลังไปได้ดี ระบบทุนนิยมและอุตสาหกรรมได้พิสูจน์ตัวเองมาตลอดยุคหลังสงครามโลกว่ามันได้ทำให้เรามีผลิตภาพสูงขึ้นจนเหลือเฟือ ผู้คนมีเวลาว่าง มีเงินเหลือ และมีไลฟ์สไตล์ใหม่ สงครามเย็นกำลังใกล้จะจบ ประเทศเสรีกำลังมีชัยชนะเหนือคอมมิวนิสต์ในอีกไม่นานและนักวิชาการฝ่ายขวามักจะเรียกช่วงนี้ว่าเป็นจุดสิ้นสุดของประวัติศาสตร์มนุษยชาติ

การเป็นเจ้าของกิจการกลายเป็นเรื่องง่ายขึ้นในโลกยุคเทคโนโลยี ธุรกิจขนาดกลางและเล็ก หรือ SMEs เมื่อนำมาผนวกเข้ากับเทคโนโลยี การสื่อสาร คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ตไร้สาย สมาร์ทดีไวซ์ รวมไปถึง โซเชียลมีเดีย ทำให้มันพัฒนาตัวเองให้กลายเป็น Tech Startup แบบใหม่ๆ ได้ไม่ยาก

Startup vs SMEs
ก่อนอื่นเลยต้องเข้าใจว่า Startup ก็คือ SMEs นั่นแหละ แต่ไม่ใช่ว่าทุกๆ SMEs จะถือเป็น Startup ได้ มันมีความแตกต่างกันอยู่ในสาระสำคัญ 

ในโซเชียลมีเดียกำลังฮิตคำว่า ‘ฮิปสเตอร์’ กันอย่างมาก มีคนโพสต์อะไรตลกๆ แล้วใส่ แฮชแท็กว่าเป็นเรื่องเกี่ยวกับฮิปสเตอร์ รวมถึงเกิดแฟนเพจขึ้นมามากมายเพื่อล้อเลียนพฤติกรรม และไลฟ์สไตล์ของพวกฮิปสเตอร์ 

ความเป็นไทย ก็เหมือนกับ ‘ความ’ อื่นๆ อีกมากมายที่อยู่รอบตัวเรา

มันคือมโนทัศน์หรือกรอบความคิดที่เราใช้อธิบายความจริงเกี่ยวกับสิ่งนั้นๆ โดยส่วนใหญ่แล้ว เราทำความเข้าใจโลกรอบๆ ตัว ได้ด้วยการเข้าไปมีประสบการณ์ แล้วก็สร้างมโนทัศน์ขึ้นมาอธิบาย

แต่ในบางครั้ง เราก็สามารถเรียนรู้ผ่านการถ่ายทอด ส่งต่อมาจากคนอื่น โดยไม่ต้องมีประสบการณ์จริงเกี่ยวกับมัน แต่ก็กลับเข้าใจมันได้อย่างรวบรัดรวดเร็ว

เมื่อกลางเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา มีสองสามีภรรยาชาวโปแลนด์ เสียชีวิตในระหว่างการพา ครอบครัวไปท่องเที่ยวประเทศโปรตุเกส

ถ้าเป็นเมื่อก่อน การเดินทางท่องเที่ยวไปต่างบ้านต่างเมืองแล้วเสียชีวิต อาจจะไม่ใช่เรื่อง แปลกประหลาด เพราะเรารู้อยู่แล้วว่าอาจจะมีอันตรายหลายอย่างที่ต้องเผชิญ แต่สำหรับข่าวนี้ กลับกลายเป็นข่าวที่แชร์กันสะพัด เพราะในยุคสมัยของโซเชียลมีเดีย สาเหตุการเสียชีวิตของ นักท่องเที่ยว คือพวกเขาพยายามถ่ายภาพเซลฟีที่ริมหน้าผา Cabo da Roca แล้วก็พลัดตก ลงไปพร้อมกัน 

ในช่วงนี้ PSY เพิ่งกลับมาสู่กระแสอีกครั้ง หลังจากความสำเร็จอย่างถล่มทลายเมื่อ 2 ปีก่อน กับเพลงและเอ็มวี Gangnam Style ซึ่งหลายคน ก็คิดว่า นั่นคือจุดพีคที่สุดไปแล้วของคลื่น วัฒนธรรมเกาหลีใต้ หรือ The Korean Wave ที่ไหลบ่าท่วมท้นสังคมร่วมสมัยของเรา มาคราวนี้ เขากลับมากับเพลง Hangover ที่ร่วมฟีเจอริ่งกับ Snoop Dogg จำนวนคลิกวิว ไต่ระดับขึ้นสูงอย่างรวดเร็ว และเขายังคงสามารถ เกาะติดอยู่บนหน้าฟีดของโซเชียลมีเดีย และพื้นที่ ข่าวสารเป็นประจำทุกวัน

          เรื่องยุ่งยากใจประการสำคัญ ในการเดินทางไปต่างประเทศแต่ละครั้ง คือเรื่องการซื้อของฝากสำหรับคนที่รออยู่ทางบ้าน

          โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อในกำหนดการเดินทางได้ระบุ ถึงการแวะพักช้อปปิ้งตามแฟคตอรี่ เอาท์เล็ต, แหล่งช้อปปิ้ง ราคาประหยัด, ไล่ไปถึงแหล่งช้อปปิ้งระดับไฮโซ ที่มีชื่อเสียง ของประเทศนั้นๆ สิ่งที่จะตามมาแน่ๆ คือลิสต์ของซื้อฝาก หรือไม่ก็ของฝากซื้อแบบยาวเหยียด ที่คาดหวังว่าจะซื้อได้ในราคาที่ถูกกว่าในเมืองไทย

คงมีหลายคนที่เกลียดและกลัว ไม่กล้าดูหนังแนว Torture Porn หรือที่เรียกว่าแนว ‘ทัณฑ์ทรมาน’ แต่ก็มีอีกหลายคน รวมถึงผมด้วย ที่ชอบดูหนังแนวนี้มาก เพราะรู้สึกว่ามันสร้างความตื่นเต้นเร้าใจได้มากกว่าหนังผีแนวอื่น อย่างไรก็ตาม หนังแนวนี้บางเรื่องทำออกมาได้อย่างมีศิลปะ ประเด็นลึกซึ้ง เราจึงควรจะดูมันอย่างละเอียดลออ มากกว่าจะร้องยี้แล้วโยนทิ้งไป หรือมากกว่าจะนั่งดูอย่างสะใจสนุกสนานเท่านั้น

            เวลาที่ผมออกเดินทางท่องเที่ยว นอกจากการชื่นชมโลกกว้างที่น่าตื่นตาตื่นใจ ผมยังชอบสังเกตผู้คนรอบข้างว่ามีปฏิกริยาอย่างไรต่อกัน ตั้งแต่เริ่มต้นออกเดินทาง สมมุติว่าเดินทางด้วยเครื่องบินจะได้เห็นตัวอย่างชัด วินาทีที่พนักงานบริการประกาศให้ขึ้นเครื่องได้ พวกเราค่อย ๆ เดินตามกันไป เรียงแถวผ่านงวงช้างเข้าไปจนถึงประตูทางเข้าเครื่อง เมื่อคนข้างหน้าหยิบหนังสือพิมพ์ คนที่เดินตามหลังมาก็จะหยิบหนังสือพิมพ์บ้าง

     ในชั้นเรียนวิชาการเขียนสารคดีท่องเที่ยว ผมในฐานะวิทยากรและน้องนักศึกษา ช่วยกันยกตัวอย่างสถานที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ ของประเทศไทยที่น่าสนใจ เพื่อนำมาเป็นกรณีศึกษาในการหาประเด็น และเรียบเรียงข้อมูลเพื่อเขียนเป็นเรื่องราว

     นักศึกษาคนหนึ่งยกตัวอย่างจังหวัดราชบุรีขึ้นมา โดยกล่าวถึงโครงการ Art Normal งานศิลปะภายในเมือง ที่จัดโดยคุณวศินบุรี สุพานิชวรภาชน์ แห่งเถ้าฮงไถ่ นอกเหนือจากการอภิปรายข้อมูลเบื้องต้น

     ข้อมูลจาก Trendwatching.com ทำการสำรวจความคิดเห็นของชาวอเมริกันในปี 2011 เกี่ยวกับการใช้งานโซเชียลมีเดีย จากกลุ่มตัวอย่าง 12,000 คน ต่อคำถามว่าอะไรคือแรงจูงใจในการแชร์ข้อมูลส่วนตัวและความคิดเห็นต่างๆ คำตอบที่ได้คือความรู้สึก "ภาคภูมิใจ" ที่พวกเขาได้เป็นผู้ส่งข้อมูลดีๆ ไปให้คนอื่นซึ่งแม้แต่เขาเองก็อาจไม่รู้จักด้วยซ้ำ